Bipolar Disorder

Perubahan emosi normal berlaku setiap detik dan ketika. Mungkin pagi tadi anda marah kerana pemandu lain memotong barisan ketika anda sedang kepanasan di dalam kereta yang tiada penyaman udara. Emosi anda kembali ceria apabila anda dihadiahkan kenaikan pangkat atau jambangan bunga oleh yang tersayang. Walaupun terdapat pelbagai perubahan emosi, anda masih mampu bekerja dengan baik, menjalinkan hubungan baik dengan pasangan, anak-anak, keluarga, rakan-rakan dan masyarakat. Syabas, anda masih mempunyai kesihatan mental yang baik.

Apakah Bipolar Disorder ?

Bipolar Disorder adalah penyakit mental yang melibatkan perubahan emosi yang melampau. Bipolar atau dwikutub menggambarkan bahawa pada masa tertentu individu tersebut berada pada kutub tertentu dan pada masa yang lain ia boleh berada pada kutub bertentangan. Individu yang mengidap penyakit ini boleh berada pada suatu kutub dipanggil episod manik ( manic episode) atau ia boleh berada pada kutub bertentangan dipanggil episode kemurungan ( depressive episode) – RUJUK GAMBARAJAH.


Apakah itu episode manik?

Manik episode adalah ( RUJUK DSM IV) suatu episod dalam kehidupan anda apabila anda berterusan selama lebih seminggu atau 7 hari ( kecuali jika anda dimasukkan ke hospital) mengalami:

-Mood atau emosi melampau ( elevated and expansive mood), abnormal dan mudah marah, terasa, terasa dan resah ( irritable)
-Terlalu bangga diri dan peningkatan self esteem (grandiosity)
-Hanya memerlukan tidur yang singkat ( tidak mengantuk dan masih segar walaupun tidur kurang daripada 3 jam)
-Sentiasa bercakap banyak ( pressure of speech) lebih daripada biasa
-Mempunyai terlalu banyak idea , fikiran atau topik yang difikirkan ( flight of ideas)
-Fikiran tidak tenteram dan konsentrasi mudah terganggu ( distractability) oleh perkara remeh- temeh
-Terlalu banyak perancangan dan aktiviti yang mahu dilakukan (increase goal-directed activity)
-Terlibat dalam banyak aktiviti yang menyeronokkan walaupun ia merbahaya cth.nya melakukan hubungan seks rambang kerana nafsu meningkat, melabur atau berbelanja membeli barang mahal walaupun kesempitan wang ( spending spree)

Apabila anda diserang penyakit ini fungsi anda terjejas; anda tidak dapat mengawal diri, pekerjaan anda merosot, hubungan anda dengan orang lain juga terganggu.

(RUJUK GAMBARAJAH 2 : SENARIO PESAKIT BIPOLAR DISORDER : EPISOD MANIK)

Apakah itu episod kemurungan ?

Tanda-tanda kemurungan telah dibincangkan di ruangan kemurungan (RUJUK: KEMURUNGAN (MAJOR DEPRESSION).
Episod kemurungan yang lebih teruk dan kadar bunuh diri yang lebih tinggi boleh berlaku jika seseorang mengidap Bipolar Disorder


Kenapa Bipolar Disorder perlu rawatan?

Pesakit Bipolar Disorder perlu di rawat kerana apabila anda diserang penyakit ini fungsi anda terjejas; anda tidak dapat mengawal diri, pekerjaan anda merosot, hubungan anda dengan orang lain juga terganggu.

Perubahan emosi yang keterlaluan semasa episod manik boleh menyebabkan keburukan. contohnya :

-Pesakit memalukan diri sendiri kerana ia bercakap banyak dan merapu tanpa berhenti bercakap di khalayak ramai tanpa segan silu
-Pesakit boleh hilang pertimbangan kerana mengeluarkan wang beribu-ribu ringgit untuk berbelanja sehingga bankrupt
-Pesakit boleh melakukan hubungan seks rambang dengan pelacur, berkahwin banyak, merogol, menganiaya sesiapa sahaja kerana nafsu seks yang melonjak-lonjak.
-Pesakit boleh memulakan pertengkaran dan bergaduh kerana mudah salah faham, terasa hati dan mudah marah.
-Pesakit boleh mendapat psikosis dan mempercayai perkara karut seperti percaya bahawa dirinya tuhan, raja, penyanyi terbilang dll . Pesakit juga boleh mendapat lain-lain tanda psikosis seperti pesakit skizofrenia (RUJUK SKIZOFRENIA)
Lonjakan emosi menyebabkan hubungan dengan orang lain terganggu dan kadang-kadang melibatkan proses perundangan.

Bagaimanakah rawatan pesakit Bipolar Disorder?

Rawatan Bipolar Disorder adalah menyeluruh berdasarkan prinsip biopsikososial dan spiritual

Rawatan juga bergantung kepada keterukan (severity) penyakit ini.

Pesakit yang mengalami penyakit yang serius

Pesakit yang mendapat episod manik yang serius perlu dimasukkan ke hospital . Diantara tanda-tandanya:

-merbahaya kepada diri sendiri ( cth: perasaan atau cubaan bunuh diri, tidak mahu tidur langsung, tidak makan dan minum sehingga kesihatan terjejas)
-merbahaya kepada orang lain ( cth: perasaan benci keterlaluan sehingga berniat mencederakan atau membunuh orang lain)
mempunyai tanda-tanda psikosis yang keterlaluan

Ubat-ubatan:

-Ubat mood stabilizer perlu untuk menstabilkan mood pesakit dan di beri sehingga pesakit benar-benar sembuh dan boleh berfungsi semula dengan baik. Contoh mood stabilizer adalah Sodium valproate ( Epilim), Lithium carbonate, carbamazepine dan lamotrigine

-Ubat antipsikotik (antipsychotic) boleh juga diberi untuk menangani episode manik dan psikosis . Antipsikotik seperti Olanzapine ( zyprexa) dan Quatipine (serequel) boleh juga bertindak sebagai mood stabilizer dan diberi sehingga pesakit benar-benar sembuh dan boleh berfungsi semula dengan baik .

-Ubat antidepressant perlu berhati-hati diberi kerana semasa episod kemurungan. Ia perlu diberi bersama mood stabilzer untuk mengelakkan ubat ini mencetus episod manik

-Ubat antianxiety perlu untuk menangani keresahan dan agitasi tetapi diberi untuk tempoh yang singkat

-Ubat sleeping pill di beri jika perlu untuk memudahkan pesakit tidur dan rehat dengan cukup tetapi untuk tempoh yang singkat.

Rawatan Psikososial :

-Berbincang cara penyelesaian masalah ( problem solving technique)
-Berbincang cara meluahkan dan menangani kemarahan ( anger management)
-Berbincang cara terbaik menangani stress ( stress management & coping skill)
-Mendapat penjelasan tentang penyakit, rawatan dan komplikasi (Psychoeducation)
-Perbincangan tentang menyelesaikan masalah kewangan dan masalah sosial lain melalui rujukan kepada agensi berkenaan

Psikoterapi ( RUJUK PSIKOTERAPI)- mengikut kesesuaian

-Supportive psychotherapy
-Cognitive Behavioural Therapy (CBT)
-Interpersonal Psychotherapy (IPT)
-Psychodynamic psychotherapy
-Family therapy
-Group Therapy

Pesakit yang mengalami episode manik yang ringan (hipomania) dan mempunyai sokongan keluarga yang baik boleh memilih untuk tidak dimasukkan ke hospital tetapi rawatan mood stabilizer masih penting dan bantuan psikososial dan psikoterapi diperlukan jika bersesuian.

Untuk pengetahuan lebih lanjut sila rujuk: Malaysian Psychiatric Association ( Practice Guideline ;Management of Bipolar Disorder )